Imagens da página
PDF
ePub

commune e nella quale V. Santita e sua maesta Cesarea, et quei principi hanno il medesimo fine, et noi ancora come ministri. Confermo cio esser vero quanto al tratar della pace, con dire in effetto in tratar del negocio della pace io mi armo tutto. Ma pur tuttavia cornava a dire, che io dovessi pensare e raggionar in particolare, con sua maesta di quest impedimenti. E Mons il Nuncio al hora voltatosi a me disse, che in effetto era bisogno venire a questi particolari: e cosi al sine restammo che ogniuno ci penssasse sopra.

Alli xi poi nell andar da S. Maesta Monsieur d'Arras torna a replicarmi il medesimo; nell audientia di S. Maesta nella quale si trovo presente Mons. Il Nuncio, e Monsieur d'Arras, poiche mi fui ralegrato con sua maesta che havendo liberato questi suoi paesi dalle molestie delle guerre, doppo tanti travagli, e d'animo e di corpo fusse tornato piu gagliarda e meglio disposita che quando si parti, in che si videva che il Signior Iddio haveva preservata et preservava a maggior cose in honor di S. Divina Maestą a beneficio commune. Sua maesta confermo sentersi assai bene, e disse dele indispositione che haveva havuta in Arras e altre cose in simil proposito: entrai poi a dire della lettera che io haveva scritta a S. Maesta della res posta che Monsieur d'Arras mi haveva fatta, che era stata di rime tersi al breve. Retorno di sua maesta qui, e dissi che se havessi a trattar questo negocio con altro principe, della pieta del quale non fussi tanto persuaso, quanto io sono certo di quella di sua maesta, dimostrata da lei con tanto segni, e nella vita sua privata e nelĺ attioni publiche, cercaci de essortarlo per tante vie quante si potria ad abbracciar e favorir questa cosi sancta causa: ma che non essendo bisogno fare questo con S. Maesta, e tanto piu per esser in questa causa con honore d'Iddio, congionto anco il beneficio di S. Maesta et del serenissimo re suo figlivolo, solo aspettava da lei ogni ajuto per remover gli impedimenti, che fussero in questo negocio, i quali per quanto io poteva considerere sono di duo sorti: uno pertinente alla Doctrina Catollica, nella quale non poteva esser in alcun modo indulgente, per esser cosa pertinente alla fide ne poteva sanaraltrimente questo male, che con introdure de nuovo la buona doctrina. impedimento essendo de i beni, gli uşurpatori di quali, sapendo la severita delle leggi ecclesiastiche, temevano per questa causa di ritornar all obedienza della chiesa, desse che in questa parte V. San. tita poteva, et era disposta ad usur la sua benignita et indulgenza: e primo quanto alle censure e pene incorse et alla restitutione de frutti percetti, che era di grand' importanza, V. Santita haveva animo nell una nell altra di questo due cose d'usar ogni indulgenza, rimittendo liberamente il tutto: ne pensava d'applicar parte alcuna de detti beni a se, ne alla sede apostolica, come multi temevano : benche di raggione lo potesse fare, per le ingiurie et damni recevuti: ma che voleva convertir il tutto in sevitio d'Iddio et a beneficio del regno seuza haver pur una minima consideratione del suo privato interesse et confidandosi nella pieta di quei principi, voleva far loro quest' honore di far per mezo del suo legato, quelle gratie che paressero convenienti secondo la proposta et intercessione delle loro maesta, a quelle persone che esse giudicassero degne d'essere grati

L'altro

ficate, et atte ad ajutar la causa della religione. Sua maesta res pondendo ringratio prima molto V. Santita mostrando di conoscere la sua bona mente, et con dire, che ella in vero haveva fatto assai: poi disse che per gli impedimenti et occupationi della guerra, non haveva potuto attendere a questo negocio come saria stato il suo desiderio : ma che hora gli attenderia: et che haveva gia scritto e mandato in Inghilterra, per intender meglio in questa parte il stato delle cosa, et aspettava in breve risposta: et che bisognava ben considerare fin doue si potesse andare nel rimover questo impedimento d'beni; il quali esso per lesperienza che haveva havuto in Germania, conosceva esser il principale. Perchioche quanto alla doctrina, disse, che poco se ne curavano questo tali, non credendo ne all'una ne all altra via: disse anche che essendo stati questi beni dedicati a Dio, non era da concedere cosi ogni cosa, a quelli che li tenevano e che se bene a lei io dicessi findove s'estendesse la mia faculta, non pero si haveva da far intendere il tutto ad altri: e che sara bisogno veder il breve della faculta per ampliarle dove fusse necessario: alche io risposi haverlo gia fatto vedere a Monsieur d'Arras, il quale non disse altra: e dubitando io che questa non fusse via di maggior dilatione dissi a S. Maesta, che devendosi come io intendeva e come S. Maesta doveva saper meglio, fare in breve il parlamento, era d'avertire grandimente, che non si facesse senza conclusione nella causa dell obedienza della chiesa che quando altrimente si facesse, sarebbe d'un grandissimo scandalo a tutto il mondo, e danno alla detta causa: e che se bene la regina a fare un cossi grande atto, haveva giudicato haver bisogno della congiuntione del Re suo Marito, come che non esse bonam mulierem esse solam,' se hora che Iddio ha prosperato e condotto al fine questa santa congiuntione, si differisse piu l'essecutione di questo effetto, che deve essar il principio et il fundamento di tutte le loro regie attioni, non restarebbe via di satisfar a Dio, ne a gli huomini e dicendo S. Maesta che bisognava anco haver grand respetto alla mala dispositione de gli interessati e quanto universalmente sia arbborito questo nome d'obedienza della chiesa, e questo cappel rosso, e l'habito ancora de'i religiosi, voltatosi all hora a Mons. Nuncio e in tel proposito parlando de fratri condotti di Spagnia dal Re suo figlivolo che fu consegliato far loro mutar l'habito, se bene cio non si feci, ne si conveniva fare: condire anco di quanto importanza fusse il tumulto del popolo, et in tal proposito toccando anche de i mali officii che non cessavano di fare per ogni via i nemici esterni. Io risposi che volendo aspettare che tutti da se si disponessero, e che cessasse ogni impedimento, saria un non venir mai a fine, perchioche, gli interessati massimamente, altro non vorriano se non che si continuasse nel presente stato non tenere et godere esse, tutto quello che hanno. In fine fu concluso che si aspettasse la riposta d'Inghilterra, col ritorno del secretario Eras, che saria fra pochi di, e che in questo mezzo io penssassi e conferissi di quelle cose con Monsieur d'Arras. V. Beatitudine puo con la sua prudenza vedere in che stato si trovi questa causa; e come sara necessario, che qui si trattino le difficulta sopra questa beni; e per non tediarla con maggior lunghezza quel di più che mi occurreria dirle V. Santita şi

degnirà intendere dall agente mio, alla quale con la debita reverenza bacio i santissimi piedi preguando il Sig. Iddio che la conservi lon gamente a servitio della sua chiessa. Di Bruxelles alli 13 d'October 1554.

Reginaldus Card. Polus,

A Letter of Cardinal Pool's to Philip the Second, complaining of the Delays that had been made, and desiring a speedy Admittance into England.

Serenissime Rer,

JAM annus est cum istius regiæ domus fores pulsare cœpi, nedum quisquam eas mihi aperuit. Tu vero, rex, si quæras, ut solent qui suas fores pulsare audiunt, quisnam pulset? atque ego hoc tantum respondeam me esse qui ne meo assensu regia ista domus ei claudere. tur, quæ tecum simul eam nunc tenet, passus sum me domo et patria expelli, et exilium viginti annorum hac de causa pertuli. An si hoc dicam non vel uno hoc nomine dignus videar cui et in patriam reditus et ad vos aditus detur? at ego nec meo nomine nec privatam personam gerens pulso, aut quidquam postulo, sed ejus nomine ejusque personam referens, qui summi regis et pastoris hominum in terris vicem gerit. Hic est Petri successor: atque adeo ut non minus vere dicam, ipse Petrus, cujus authoritas et potestas cum antea in isto regno maxime vigeret ac floreret, postquam non passa est jus regiæ domus ei adimi, quæ nunc eam possidet, ex eo per summam injuriam est ejecta. Is regias per me fores jampridem pulsat, et tamen quæ reliquis omnibus patent ei uni nondum aperiun. tur. Quid ita ejus ne pulsantis sonum an vocantis vocem non audierunt, qui intus sunt? audierunt sane, et quidem non minore cum admiratione divinæ potentiæ et benignitatis erga ecclesiam, quam olim Maria illa affecta fuerit, cum, ut est in Actis Apostolorum, Rhode ancilla ei nunciasset Petrum quem rex in vincula conjecerat; ut mox necaret, et pro quo ecclesia assidue precabatur, e carcere liberatum ante ostium pulsantem stare. Ut enim hoc ei cæterisque qui cum illa erant magnam attulit admirationem, ita nunc qui norunt eos qui Petri autoritatem potestatemque in isto regno retinendam esse contendebant, in vincula Herodiano Imperio conjectos, et crudelissime interfectos fuisse, quin etiam successorum Petri nomina e libris omnibus sublata in quibus precationes ecclesiæ pro eorum incolumitate ac salute continebantur, qui inquam hæc norunt, facta ad omnem memoriam Petri autoritatis a Christo traditæ penitus ex animis hominum delendam, qui fieri potest ut non maxime admirentur hoc divinæ benignitatis et potentiæ pignus ac testimonium, Petrum nunc quasi iterum e carcere Herodis liberatum, ad regiæ domus fores unde hæc omnia iniquissima in eum edicta emanarunt, pulsan. tem stare, et cum hoc maxime mirandum est, tum illud non minus mirum, a Maria regina domum hanc teneri: sed cur illa tamdiu fores aperire distulit. De ancilla quidem illud Mariæ scriptum est, eam Petrí voce audita prænimio gaudio suæ quasi oblitam, de aperiendo

non cogitasse rem prius, ut Mariæ aliisque qui cum ea erant nuna ciaret, accurrisse, qui cum primo an ita esset dubitassent, mox cum Petrus pulsare pergeret aperierunt, neque illum domo recipere sunt veriti, etsi maximam timendi causam habebant, Herode ipso vivo et regnante. Hic vero quid dicam de Maria regina, gaudeo ne eam an timore esse prohibitam quominus aperuerit; præsertim cum ipsa Petri vocem audierit, cum certo sciat eum ad domus suæ januam jamdiu pulsantem stare: cum admirabilem Dei in hac re potentiam agnoscat, qui non per Angelum, ut tunc Petrum e carcere Herodis, sed sua manu eduxit, dejecta porta ferrea quæ viam ad regiam ejus domum intercludebat: scio equidem illam gaudere, scio etiam vero timere; neque enim nisi timeret tam diu distulisset. Verum si Petri liberatione gaudet, si rei miraculum agnoscit, quid impedimento fuit quo minus ei ad januam lætabunda occurrerit, eumque meritas Deo gratias agens, introduxerit, Herode præsertim mortuo, omnique ejus imperio ad eam delato? An fortassis Divina Providentia quæ te dilectum Petri Filium et ei virum destinarat, illam timore aliquo tan tisper effici permisit, dum venisses, ut utriusque ad rem tam præclaram & salutarem agendam, opera atque officium conjungeretur: equidem sic antea hunc Mariæ reginæ conjugis tuæ timorem, quod etiam ad eam scripsi, sum interpretatus: ac propterea ad te nunc, virum ejus, principem religiosissimum, scribo, et abs te ipsius Petri Christi Vica rii nomine postulo, ut illi omnes timoris causas prorsus excutias: habes vero expeditissimam excutiendi rationem, si consideres eique proponas, quam indignum sit si dum te illa corporis sui sponsum accerserit, cum non deessent quæ timenda viderentur, tamen omnem timorem sola vicerit, nunc te tanto principi illi conjuncto, timore prohiberi quominus aditum ad se aperiat sponsæ animæ suæ, mecum una & cum Petro tamdiu ad fores expectanti; qui præsertim tot & tam miris modis custodem ejus se, defensoremque esse declaraverit. Noli enim, rex, putare, me, aut solum ad vestram regiam domum, aut uno tantum Petro comitatum venisse; cujus rei hoc quidem tibi certum argumentum esse potest, quod tamdiu persevero pulsans: nam sive ego solus venissem, solus jampridem abiissem, querens & expostulans quæ aliis omnibus pateant, mihi uni occlusas esse fores; sive una mecum solus Petrus, jampridem is quoque discessisset, meque secum abduxisset, pulvere pedum excusso, quod ei præceptum fuit a Domino ut faceret quotiescunque ejus nomine aliquo accedens non admitteretur. Cum vero nihil ego, quod ad me quidem attinet con querens, perseverem, cum Petrus pulsare non desistat, utrumque scito ab ipso Christo retineri, ut sibi sponso animæ utriusque vestrum aditus ad vos patefiat. Neque enim unquam verebor dicere, Christum in hac legatione, qua pro ejus vicario fungor, mecum adesse: quam. diu quidem mihi conscius ero me nihil meum, me non vestra, sed vos ipsos toto animo omnique studio quærere. Tu vero, princeps Catholice, cui nunc Divina Providentia et benignitate additum est alte rum hoc præclarum fidei defensoris cognomen, quo reges Angliæ Apostolica Petri autoritate sunt aucti atque ornati, tecum nunc con. sidera quam id tuæ pietati conveniat, cum omnibus omnium principum ad te legatis aditus patuerit, ut tibi de hoc ipso cognomine adepto

gratularentur, solum successoris Petri qui hoc dedit, legatum, qui propterea missus est ut te in solio regni divina summi omnium regis quam affert pace et gratia, confirmet, non admitti? An si quidquam hic ad timorem proponitur, quominus eum admittis non multo magis Christi hac in re metuenda esset offensio, quod ejus legatus qui omnium primus audiri debuit, tamdiu fores expectet, cum cæteri homines qui multo post venerunt, nulla interposita mora, introducti auditique sint & honorifice dimissi. At hic conqueri incipio; con. queror quidem, sed idcirco conqueror, ne justam tuæ majestati causam de me conquerendi præbeam, quam sane præberem, si cum periculi, quod ex hac cunctatione admittendi legati a Christo vicario missi, nobis vestroque regno impendet, reginam sæpe admonuerim, nihil de ea re ad majestatem tuam scriberem; quod officium cum tibi a me pro eo quo fungor munere maxime debeatur, id me satis persoluturum esse arbitror, si his literis ostendero quantum periculi ei immineat, cui illud vere dici potest,' distulisti Christum tuum.' Is autem Christum differt, qui legatum missum ab ejus vicario, ad requirendam obedientiam ecclesiæ, ipsi Christo debitam, ex quo nostra omnium pendet salus, non statim admittit. Differs vero, tu princeps, si cum accersitus fueris ut pro munere regio viam ad hanc divinam obedientiam in tuo isto regno restituendam munias, ipse alia agas.

COPIES OF TWO PAPERS

WRITTEN BY

THE LATE KING CHARLES THE SECOND,

OF BLESSED MEMORY.

Folio, containing four Pages.

The First Paper!

THE discourse we had the other day, I hope, satisfied you in the

main, that Christ can have but one church here upon earth; and I be. lieve that it is as visible, as that the Scripture is in print, that none can be that church but that which is called the Roman catholick church. I think you need not trouble yourself with entering into that ocean of particular disputes, when the main, and, in truth, the only ques tion is, where that church is, which we profess to believe, in the two creeds? We declare there to believe one catholick and apostolick church; and it is not left to every fantastical man's head to believe as he pleases, but to the church, to whom Christ left the power upon earth, to govern us in matters of faith, who made these creeds for our directions. It were a very irrational thing to make laws for a

« AnteriorContinuar »