Nunc caput obiectare fretis, nunc currere in un.
das,

Et ftudio incaffum videas geftire lavandi.
Tum cornix plena pluviam vocat improba voce;
Et fola in ficca fecum fpatiatur arena.

Nec nocturna quidem carpentes penfa puellae
Nefcivere hiemem: tefta quum ardente viderent
Scintillare oleum, et putres concrefcere fungos.
Nec minus ex imbri Soles, et aperta ferena
Profpicere, et certis poteris cognofcere fignis.
Nam neque tum ftellis acies obtufa videtur,
Nec fratris radiis obnoxia furgere Luna:
Tenuia nec lanae per coelum vellera ferri.
Non tepidum ad Solem pennas in litore pandunt
Dilectae Thetidi Halcyones: non ore folutos
Immundi meminere fues iactare maniplos.

At nebulae magis ima petunt, campoque recum-
bunt

Solis et occafum fervans de culmine fummo
Nequicquam feros exercet noctua cantus.
Apparet liquido fublimis in aëre Nifus
Et pro purpureo poenas dat Scylla capillo.
Quacumque illa levem fugiens fecat aethera pen-
nis,

Ecce inimicus atrox, magno ftridore, per auras
Infequitur Nifus: qua fe fert Nifus ad auras
Illa levem fugiens raptim fecat aethera pennis.
Tum liquidas corvi preffo ter gutture voces
Aut quater ingeminat: et faepe cubilibus al-

tis,

Nefcio qua praeter folitum dulcedine laeti,
Inter fe foliis ftrepitant; iuvat imbribus actis
Progeniem parvam dulcesque revife:e nidos.
Haud equidem credo, quia fit divinitus illis
Ingenium, aut rerum fato prudentia maior.
Verum, ubi tempeftas et coeli mobilis humor
Mutavere vias, et Iupiter humidus auftris

Denfat, erant quae rara modo, et, quae denfa, re-
laxat;

Vertuntur animorum fpecies, et pectora motus

Virgil.

Virgil.

Nune alios, alios, dum nubila ventus agebat,
Concipiunt. Hinc ille avium concentus in agris,
Et laetae pecudes, et ovantes gutture corvi.
Si vero Solem ad rapidum Lunasque fequentes
Ordine refpicies, nunquam te crastina fallet
Hora, nec infidiis noctis capiere ferenae.
Luna revertentes cum primum colligit ignes,
Si nigrum obfcuro comprenderit aëra cornu,
Maximus agricolis pelagoque parabitur imber,
At, fi virgineum futfuderit ore ruborem,
Ventus erit: vento femper rubet aurea Phoebe.
Sin ortu in quarto (namque is certiffimus att
&tor)

Pura, nee obtufis per coelum cornibus ibit;
Totus et ille dies, et qui nafcentur ab illo
Exactum ad menfem, pluvia ventisque care-
bunt:

Votaque fervati folvent in fitore nautae
Glauco, et Panopeae, et Inoo Melicertae.

Sol quoque et exoriens, et cum fe condet in un

das,

Signa dabit. Solem certiffima figna fequuntur,
Et quae mane refert et quae furgentibus aftris.
Ille ubi nafcentem maculis variaverit ortum
Conditus in nubem, medioque refugerit orbe;
Sufpecti tibi fint imbres; namque urget ab alto
Arboribusque fatisque Notus, pecorique fini
fter.

Aut ubi fub lucem denfa inter nubila fefe
Diverfi erumpent radii: aut ubi pallida furget
Tithoni croceumque linquens aurora cubile
Heu! male tum mites defendet pampinus uvas!
Tam multa in tectis crepitans falit

grando.

horrida

Hoc etiam, emenfo cum iam decedet Olympo,
Profuerit meminiffe magis: nam faepe videmus
Ipfius in vultu varios errare colores.
Caeruleus pluviam denuntiat: igneus Euros.
Sin maculae incipient rutilo immifcerier igni;
Omnia tunc pariter vento nimbisque videbis

Fer

Fervere: non illa quisquam me nocte per altum
Ire, neque a terra moneat convellere funem.
At fi, cum referetque diem, condetque relatum,
Lucidus obis erit, truftra terrebere nimbis,
Et claro fylvas cernes Aquilone moveri.
Denique, quid Vefper ferus vehat, unde ferenas
Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster,
Sol tibi figna dabit. Solem quis dicere falfum
Audeat? Ille etiam caecos inftare tumultus
Saepe monet, fraudemque, et operta tumefcere
bella,

Virgil.

Columella.

1

Colume II a.

Lucius Junius Moderatus Columella, aus Spas nien gebürtig, lebte zu Nom um die Mitte des ersten Jahrhunderts, und schrieb zwölf noch vorhandne Bücher über die Landwirthschaft, worunter das zehnte poetisch, und ein Lehrgedicht über den Gartenbau ist. Virgil hatte sich auf dies sen Theil der Landwirthschaft nicht umständlich einlassen kön nén, føndern entwarf davon nur die Grundzüge, deren weis tre Ausführung er andern überließ. (S&Georgic. Lib. IV. v. 116 --148.).Dieß veranlaßte denColumella, wie er gleich Anfangs selbst sagt, zu seinem Gedichte, worin er die Vorschriften der Gartenkunst einfach und leicht, aber minder poetisch, als Vir gil, vortrågt. S. Dusch's Briefe zur Bildung des Ges schmacks, Th. I. n. A. Br. V.

DE CVLTV HORTORVM.

v. 65-165.

Nos foecunda manus viduo mortalibus orbe
Progenerat, nos abruptae tum montibus altis
Deucalioneae cautes peperere. Sed ecce,
Durior aeternusque vocat labor. Eia, age, fegnes
Pellite nunc fomnos, et curvo vomere dentis
Iam virides lacerate comas, iam fcindite amictus.
Tu gravibus raftris cunctantia perfode terga,
Tu penitus clatris eradere vifcera matris

Ne dubita, et fummi frequentia cefpite mixta
Ponere, quae canis iaceant urenda pruinis,
Verberibus gelidis, iraeque obnoxia Cauri
Alliget et faevus Boreas, Eurusque refolvat.
Poft ubi Riphaeae torpentia frigora brumae
Candidus aprica Zephyrus regelaverit aura,
Sidereoque polo cedet Lyra merfa profundo,
Veris et adventum nidis cantarit hirundo,
Rudere tum pingui, folido vel ftercore afelli,
Armentive fimo fatures ieiunia terrae,

Ipfe ferens olitor diductos pondere qualos.
Pabula nec pigeat feffo praebere novali
Immundis, quaecunque vomit Latrina, cloacis..
Denfaque iam pluviis, durataque fumma pruinis.
Aequora dulcis humi, repetat mucrone bidentis.
Mox bene cum glebis vivacem cefpitis herbam
Contundat marrae, vel fracti dente ligonis,
Putria maturi folvantur ut uhera campi.
Tunc quoque trita folo fplendentia farcula fumat,
Anguftosque foros adverfo limite ducens
Rurfus in obliquum diftinguat tramite parvo.
Verum ubi iam puro difcrimine pectita tellus,
Depofito fquallore nitens fua femina pofcit,
Pingit et in varios terreftria fidera flores,
Candida leucoia, et flaventia lumina calthae,
Narciffique comas, et hiantis faeva leonis
Ora feri, calathisque virentia lilia canis,
Nec non vel niveos, vel caeruleos hyacinthos:
Tum quae pallet humi, quae frondes purpurat

auro,

Ponatur viola, et nimium rofa plena pudoris.
Nunc medica panacem lacrima, fuccoque falu-

bri

Glaucea, et profugos vinctura papavera fomnos
Spargite: quaeque viros acuunt, armantque puel
las,

Iam megaris veniant genitalia femina bulbi;
Et quae ficca legit Getulis obruta glebis,
Et quae frugifero feritur vicina Priapo,
Excitet ut veneri tardos eruca maritos.

Iam breve chaerophylum, et torpenti grata pa

lato

Intyba, iam teneris frondens lactucula fibris,
Alliaque infractis fpicis, et olentia late

Ulpica, quaeque fabis habilis fabrilia mifcet;
Iam Sifer, Affyrioque venit quae femine radix,
Sectaque praebetur madido fociata lupino,
Ut Pelufiaci proritet pocula Zythi.

Tempore non alio vili quoque falgama merce
Capparis, et tristes inulae, ferulaeque minaces

Columella..