Abbildungen der Seite
PDF
EPUB

καρτερεῖν καὶ μένειν ἐπὶ τούτοις ἐθέλοντας ἔλαττον ἕξειν τῶν πονηρῶν· ἀλλ ̓ οὐχ ἡγουμένους καὶ παρὰ Θεοῖς, καὶ παρὰ ἀνε θρώποις πλέον οἴσεθαι τῶν ἄλλων. Ἐγὼ μὲν γὰρ πέπεισμαι τούτους μόνους, ὧν δεῖ πλεονεκτεῖν, τοὺς δ ̓ ἄλλους, ὧν οὐ βέλο τιόν ἐσιν. Ὁρῶ μὲν γὰρ τοὺς μὲν τὴν ἀδικίαν προτιμῶντας, καὶ τὸ λαβεῖν τι τῶν ἀλλοτρίων μέγισον ἀγαθὸν εἶναι νομίζοντας, όμοια πάσχοντας τοῖς δελεαζομένοις τῶν ζώων, καὶ κατ ̓ ἀρχὰς μὲν ἀπολαύοντας ὧν ἂν λάβωσιν, ὀλίγῳ δ ̓ ὕσερον ἐν τοῖς μεγίς τοις κακοῖς ὄντας. Τοὺς δὲ μετ ̓ εὐσεβείας καὶ δικαιοσύνης ζῶν τας, ἔν τε τοῖς πᾶσι χρόνοις ἀσφαλῶς διάγοντας, καὶ περὶ τοῦ σύμπαντος αἰῶνος ἡδίους τὰς ἐλπίδας ἔχοντας. Καὶ ταῦτ ̓ εἰ μὴ κατὰ πάντων οὕτως εἴθισαι συμβαίνειν, ἀλλὰ τό γε ὡς ἐπὶ τὸ πολὺ τοῦτον γίνεται τὸν τρόπον. Χρὴ δὲ τοὺς εὖ φρονοῦντας, ἐπειδὴ τὸ μέλλον ἀεὶ συνοίσειν οὐ καθορῶμεν, τὸ πολλάκις ώφε λοῦν, τοῦτο φαίνεθαι προαιρουμένους, Πάντων δ ̓ ἀλογώτατον πεπόνθασιν, ὅσοι κάλλιον μὲν ἐπιτήδευμα νομίζουσιν εἶναι, καὶ θεοφιλέςερον τὴν δικαιοσύνην τῆς ἀδικίας· χεῖρον δ ̓ οἴονται βιών σεθαι τοὺς ταύτῃ χρωμένους, τῶν τὴν πονηρίαν προαιρουμένων. Ἠβουλόμην δ ̓ ἂν ὥσπερ πρόχειρον ἐσιν ἐπαινέσαι τὴν ἀρετὴν, οὕτω καὶ ῥᾴδιον εἶναι πεῖσαι τοὺς ἀκούοντας ἀσκεῖν αὐτήν.

اد

Νῦν δὲ δέδοικα μή μάτην τοιαῦτα λέγω. Διεφθάρμεθα γὰρ πολὺν ἤδη χρόνον ὑπ ̓ ἀνθρώπων, οὐδὲν ἀλλ ̓ ἢ φενακίζειν δυναμένων· δὶ τοσοῦτον τοῦ πλήθους καταπεφρονήκασιν, ὥπ', όταν βουληθῶσι πόλεμον πρός τινας ἐξενεγκεῖν, αὐτοὶ χρήματα λαμβάνοντες, λέγειν τολμῶσιν, ὡς χρὴ τοὺς προγόνους μιμεῖ. παι, καὶ μὴ περιορᾶν ἡμᾶς αὐτοὺς καταγελωμένους, μηδὲ τὴν θάλατταν πλέοντας τοὺς μὴ τὰς συντάξεις ἐθέλοντας ἡμῖν ὑπο τελεῖν. Ηδέως ἄν οὖν αὐτῶν πυθοίμην, τίσιν ἡμᾶς τῶν προγε γενημένων ὁμοίους κελεύουσι γεγενήθαι; Πότερον τοῖς περὶ τὰ Περσικὰ γενομένοις, ἢ τοῖς πρὸ τοῦ πολέμου τοῦ Δεκελεικοῦ τὴν πόλιν διοικήσασιν; Εἰ μὲν γὰρ τούτοις, οὐδὲν ἀλλ ̓ ἢ συμβου λεύουσιν ἡμῖν πάλιν περὶ ἀνδραποδισμοῦ κινδυνεύειν. Εἰ δὲ τοῖς ἐν Μαραθῶνι νικήσασι, καὶ τοῖς πρὸ αὐτῶν γεγενημένοις· πῶς οὐχ απάντων ἀναισχυντότατοι τυγχάνουσιν ὄντες, εἰ τοὺς τόπο πεπολιτευμένους ἐπαινοῦντες, τἀναντία πράττειν ἐκείνοις πεί·

Ste

τα

πουσιν.

θουσιν ἡμᾶς· καὶ τοιαῦτ ̓ ἐξαμαρτάνειν, περὶ ὧν καὶ ἀπορῶ, τί ποιήσω· πότερα χρήσωμαι ταῖς ἀληθείαις, ὥσπερ καὶ περὶ τῶν ἄλλων, ἢ κατασιωπήσω, δείσας τὴν πρὸς ὑμᾶς ἀπεχθείαν; Δοκεῖ μὲν γάρ μοι βέλτιον εἶναι διαλεχθῆναι περὶ αὐτῶν· ὁρῶ δ ̓ ὑμᾶς χαλεπώτερον διατιθεμένους πρὸς τοὺς ἐπιτιμῶντας, ἢ πρὸς τοὺς αἰτίους τῶν κακῶν γεγενημένους. Οὐ μὴν ἀλλ ̓ αἰσχυν θείην ἂν, εἰ φανείην μᾶλλον φροντίζων τῆς ἐμαυτοῦ δόξης, ἢ τῆς κοινῆς σωτηρίας. Ἐμὲν οὖν ἔργον ἐςι, καὶ τῶν ἄλλων τῶν πηδομένων τῆς πόλεως, προαιρείσθαι τῶν λόγων μὴ τοὺς ἡδίσους, ἀλλὰ τοὺς ὠφελιμωτάτους· ὑμᾶς δὲ χρὴ πρῶτον μὲν τοῦτο γινώσκειν, ὅτι τῶν περὶ τὸ σῶμα νοσημάτων πολλαὶ θεραπείαι καὶ παντοδαπαὶ τοῖς ἰατροῖς εὕρηνται· ταῖς δὲ ψυχαῖς τοῖς νοσούσαις καὶ γεμούσαις πονηρῶν ἐπιθυμιῶν οὐδέν ἔτι ἄλλο φάρμακον, πλὴν λόγος ὁ τολμῶν τοῖς ἁμαρτανομένοις ἐπιπλήττειν. Ἔπειθε ὅτι καταγέλαςόν ἐσι, τὰς μὲν καύσεις καὶ τὰς τιμὰς τῶν ἰατρῶν ὑπομένειν, ἵνα πλειόνων ἀλγηδόνων ἀπαλλαγῶμεν· τοὺς δὲ λό γους ἀποδοκιμάζειν, πρὶν εἰδέναι σαφῶς, εἰ τοιαύτὴν ἔχουσι τὴν δύναμιν, ὥςτ ̓ ὠφελῆσαι τοὺς ἀκούοντας.

Lysia s.

Dieser griechische Redner lebte noch früher, als die beyden vorigen, ungefähr fünftehalb hundert Jahre vor C. G. und war aus Athen gebürtig. Seine Reden scheint er indeß erst im spätern Alter ausgearbeitet zu baben. Es giebt ihrer noch vier und dreißig, wovon er wohl, die meisten nicht selbst hielt, sondern nur für ander entwerf. Cicero empfiehlt seine Beredsamkeit sehr, und glaubt, er komme dem, Ideal eines vollkommenen Redners am nächsten. Quintilian fagt von ihm: Subtilis atque elegans, et quo nihil, fi oratori fatis fit docere, quaeras perfectius. Nihil enim eft inane, nihil accerfitum; puto tamen, fonti, quam magno fumini propior. Seine Schreibart hat sehr viel attische Eleganj; aber es mangelt the an Kraft und eindringlicher Stärke. Det Ausdruck des Lyfias, sagt Dionys von Halikarnas, zeugt von natürlicher Grazie; die Schreibart des Isokrates von dem By freber nad betfelben. πέφυκε γὰρ ἡ Λυσία λέξις ἔχειν τὸ χωριὸν, ἡ δ ̓ Ισοκράτες βέλεται. conders cibmt et an den Selen Des Lyfias die Kunst der Erzählung und einfachen Darlegung des Ges genstandes, doch hält er seine Manier für bürgerliche Rechtshan, del schicklicher, als für wichtige und allgemeinere Angelegenheiten. Die hier mitgetheilte Rede ist zum Besten eines ausgedienter Kriegers abgefaßt, den man wieder zum Dienste nöthigen wollte.

Τί

[ocr errors]

اد

1

Τι ποτε διανοηθέντες οἱ ἀντίδικοι, τῇ μὲν πράγματος παρή μελήκασι, τὸν δὲ τρόπον με ἐπεχείρησαν διαβάλλειν; πότερον ἀγνοῶντες, ὅτι περὶ τὸ πράγματος προσήκει λέγειν; ἢ τόδε μὲν ἐπίςανται, ἡγέμενοι δὲ λήσειν, περὶ τὰ παντὸς πλείω λόγον ἢ τα προσήκοντος ποιένται; ὅτι μὲν ἦν ἐκ ἐμὲ καταφρονήσαντες, ἀλλὰ τὰ πράγματος, τες λόγες ποιένται, σαφῶς ἐπίσαμαι. εἰ μέντοι ὑμᾶς οἴονται δι ̓ ἔννοιαν ὑπὸ τῶν διαβολῶν πεισθέντας και ταψηφιείσθαί με, ἐκ ἂν θαυμάσαιμι. ᾤμην μὲν ἦν, ὦ ἄνδρες δικαςαὶ, περὶ τῇ ἐγκλήματος 8 περὶ τῇ τρόπο, τὸν ἀγῶνα μοι προκᾶσθαι. διαβαλλόντων δέ με τῶν ἀντιδίκων, ἀναγκαῖόν ἐςι περὶ πάντων ἀπολογίαν ποιήσασθαι. πρῶτον μὲν ἐν περὶ τῆς ἀπογραφῆς ὑμᾶς διδάξω. ἀφικόμενος πρότερον εἰς τὴν πόλιν, ἔπω δύο μῆνας ἐπιδεδημηκώς, κατελέγην τρατιώτης. αἰσθόμενος δὲ τὸ πραχθὲν, ὑπετοπέμην εὐθέως ἐπι μηδενὶ ὑγια κατειλέχθαι. προσελθὼν ἐν τῷ σρατηγῷ ἐδήλωσα, ὅτι ἐςρατευμένος εἴην, ἔτυχον δὲ ἐδενὸς τῶν μετρίων· προπηλακιζόμενος δὲ, ἠγανάκτεν μὲν, ἡσυχίαν δ ̓ εἶχον. ἀπορέμενος δὲ καὶ συμβελευόμενος τινὶ τῶν πολιτῶν, τί χρήσομαι τῷ πράγματι, ἐπυθόμην ὡς καὶ δήσειν με απειλοῖεν, λέγοντες, ὅτι ἐδὲν ἐλάττω χρόνον Καλλικράτες Πολύαινος ἐνδημοίη. καμοὶ μὲν τὰ προειρημένα διείλεκτο ἐπὶ τῇ Φιλίκ τραπέζῃ. οἱ δὲ μετὰ Κτησικλέας τῇ ἄρχοντος, ἀπαγγεί λαντος τινὸς ὡς ἐγὼ λοιδοροῖμι το νόμε ἀπαγορέυοντος, ἐάν τις ἀρχὴν ἐν συνεδρίῳ λοιδορῇ, παρὰ τὸν νόμον ζημιῶσαι ἠξίωσαν. ἐπιβαλόντες δὲ τὸ ἀργύριον πράξασθαι μὲν ἐκ ἐπεχείρησαν ἐξιέσης δὲ τῆς ἀρχῆς, γράψαντες εἰς λέυκωμα, τοῖς ταμίαις παρέδοσαν. οἵδε μὲν τάδε διεπράξαντο. οἱ δὲ ταμίαι, ἐδὲν ὅμοιον τοῖσδε διανοηθέντες, ἀνακαλεσάμενοι δὲ τὰς παρόντας, καὶ τὴν γραφὴν, ἐσκοπῶντο τῆς αἰτίας τὴν πρόφασιν. ἀκέσαντες δὲ τὸ γεγενημένον, ἐννούμενοι οἷα πεπονθῶς ἦν, τὸ μὲν πρῶτον ἔπειθον αὐτὸς ἀφῆναι, διδάσκοντες, ὡς ἐκ ἐπιεικὲς εἴη, τῶν πολιτῶν τινάς διὰ τὰς ἔχθρας ἀναγράφεσθαι. ἀπορῶντες δὲ μεταπᾶσαι αὐτὲς, τὸν παρ ̓ ὑμῶν κίνδυνον ὑποσάντες, άκυρον τὴν ζημίαν ἔκριναν. ὅτι μὲν ἐν ἀφείθην ὑπὸ τῶν ταμιῶν, ἐπίσασθε. προσή κειν δὲ ἡγέμενος καὶ διὰ ταύτην τὴν ἀπόδειξιν ἀπηλάχθαι τα ἐγκλήματος, ἔτι πλείονας καὶ νόμος καὶ ἄλλας δικαιώσεις παρασχήσομαι.

Kt 3

σχήσομαι, και μοι λάβε τὸν νόμον. ΝΟΜΟΣ. Τι μὲν νόμι διαζξήθην ἀγορεύοντος τὰς ἐν τῷ συνεδρίῳ λοιδορώντας ζημία, οἰκηκόατε. ἐγὼ δ ̓, ὅτι μὲν ἐκ εἰσῆλθον εἰς τὸ ἀρχεῖον, μάρτι ρας παρεσχόμην, αδίκως δὲ ζημωθεὶς, οὔτ ̓ ὀφείλω, ἔτ ̓ ἐκτίσα δικαίος εἰμι. εἰ γὰρ φανερός εἰμι μὴ ἐλθὼν εἰς τὸ συνέδριον, ὁ δὲ νόμος τὰς ἐντὸς πλημμελῶντας ἀγορεύει την ζημίαν ὀφείλει, ἠδικηκώς μεν ἐδὲν φαίνομαι, ἔχθρα δὲ ἄνευ τέτα παραλόγως ζημιωθείς. συνέγνωσαν δὲ καὶ αὐτοὶ σφίσιν ὡς ἠδικηκότες. ἔτι γὰρ εὐθύνας ὑπέσχον, ἔτε εἰς δικαςήριον εἰσελθόντες, τα πραχ θέντα ψήφῳ κύρια κατέτησαν. εἰ δ ̓ ἂν ἐζημίωσαν μὲν οἶδε προ σηκόντως, ἐκύρωσαν δ ̓ ἐν ὑμῖν τὴν ἐπιβολὴν, τῶν ταμιῶν ἀφέν των, εἰκότως ἂν τῇ ἐγκλήματος ἀπηλλαγμένοι εἶεν. εἰ μὲν γὰρ κύριοι ἦσαν πράξασθαι ἢ ἀφεῖναι, ἐννόμως ζημιωθεὶς, εὐλόγως ἂν ὤφειλον. εἰ δ ̓ ἔξεσι μὲν αὐτοῖς ἀφεῖναι, διδόασι δὲ αὐτοῖς ὑπὲρ ὧν ἂν διαχειρίζωσιν, εἴ τι ἠδικήκασι, τῆς προσηκέσης όπο δίως δίκης τεύξονται. ᾧ μὲν τρόπῳ παρεδόθην, καὶ ἐζημίωσην, ἐπέσασθε. δεῖ δ ̓ ὑμᾶς μὴ μόνον τῇ ἐγκλήματος τὴν αἰτίαν, ἀλλὰ καὶ τῆς ἔχθρας τὴν πρόφασιν εἰδέναι. Σωςράτῳ γὰρ φίλος ἐγενόμην, πρότερον μὲν τῆς τέτων ἔχθρας, εἰδὼς δὲ περὶ τὴ πόλιν ἄξιον λόγω γεγενημένον. γνώριμος δὲ γενόμενος διὰ τῆς εκείνε δυνατείας, ἔτ ̓ ἐχθρὸν ἐπιμωρησάμην, ἔτε φίλον εὐηργέ τησα. ζῶντος μὲν γὰρ, διὰ τὴν ἀνάγκην καὶ διὰ τὴν ἡλικία ἐσχόλαζον· ἐκλιπόντος δὲ τὸν βίον, ἔτε λόγῳ ἔτε ἔργῳ ἔβλαψα ἐδένα τῶν κατηγορέντων, ἔχω δὲ καὶ τοιαῦτα εἰπᾶν, ἐξ ὧν ὠφε λοίμην αν πολὺ δικαιότερον ὑπὸ τῶν ἀντιδίκων, ἢ κακῶς πάν σχοιμι, τὴν μὲν ἦν ὀργὴν διὰ τὰ προειρημένα συνετήσαντο, προς φάσεως, οὐδεμιᾶς πρὸς ἔχθραν ὑπαρχέσης, ὁμόσαντες μὲν ἦν τὰς ἀσρατεύτους καταλέξειν, παρέβησαν τάς ὅρκας, πρόθεσαν δὲ τῷ πλήθει βολεῦσαι περὶ τὰ σώματος. ζημιώσαντες μὲν ὡς τὴν ἀρχὴν λοιδορέντα, κατολιγωρήσαντες δὲ τῇ δικαίε, βιαζόμενοι βλάπτειν ἐξ ἅπαντος τε λόγο, πᾶν ἔπραξαν μέλλοντες μεγάλα μὲν ἐμὲ βλάψειν, πολλὰ δ ̓ ἑαυτὰς ὠφελήσειν. οἵτινες, ἐδετέρω τέτων υπάρχοντος, πάντα περὶ ἐλάττονος ποιένται τα δικαίου, ἀκὰ γὰρ εἰ κατεφρόνησαν τῇ ὑμετέρου πλήθος, ἐδὲ φοβηθήναι τις θεὸς ἠξίωσαν, ἀλλ ̓ ὅπως ὀλιγώρως καὶ παρανόμως προση

η

νέχθη.

νέχθησαν, ὥσε ἀπολογήσασθαι μὲν περὶ τῶν πεπραγμένων εδ ̓ ἐπεχείρησαν. τὸ δὲ τελευταῖον, νομίζοντες εχ ἱκανῶς με τετιμωρῆσθαι, τὸ πέρας ἐκ τῆς πόλεως ἐξήλασαν. διατεθέντες δὲ

τω

το παρανόμως και βιαίως, ἐπικρέψασθαι τὴν ἀδικίαν περὶ ἐδε νὸς ἐποιήσαντο. παραγαγόντες δὲ πάλιν περὶ τῶν αὐτῶν, ἠδικη κότα με ἐδὲν ἐπιδεικνύεσι, καὶ λοιδορᾶσι· τοῖς μὲν ἐμοῖς ἐπιτηδεύμασιν ἐ προσηκέσας διαβολὰς ἐπιφέροντες, τοῖς δ ̓ αὑτῶν τρόστοις οἰκείας καὶ συνήθεις. οἵδε μὲν ἦν ἐκ παντὸς τῇ τρόπε προθυμένταί με τῇ δίκῃ ἁλῶναι· ὑμεῖς δὲ, μήτε ταῖς τέτων δια βολαῖς ἐπαρθέντες, ἐμὲ καταψηφίσησθε, μήτε τις βέλτιον καὶ δικαίως βελευσαμένης, ἀκύρας καταςήσητε, οἵδε μὲν γὰρ ἅπαντα καὶ κατὰ τὰς νόμες καὶ κατὰ τὸ εἰκὸς ἔπραξαν. ἠδικηκότες μὲν γὰρ ἐδὲν φαίνονται, λόγον δὲ πλῆσον σε δικαίς ποιησάμενοι. τέτων μὲν ἦν ἀδικέντων, μετρίως ἂν ἠγανάκτεν, ἡγέμενος τετάχθαι, τὰς μὲν ἐχθρὸς κακῶς ποιῶν, τὰς δὲ φίλες εὖ. παρ' ὑμῶν δὲ τῇ δικαία σερηθείς, πολὺ ἂν μᾶλλον λυπηθείην. δι' ἔχθραν μὲν γὰρ ἐ δόξω κακῶς πεπονθέναι, διὰ κακίαν δὲ τῆς πόλεως. λόγῳ μὲν ἦν περὶ τῆς ἀπογραφῆς ἀγωνίζομαι, ἔργῳ δὲ, περὶ πολιτείας. τυχῶν μὲν γὰρ τῶν δικαίων, (πιςεύω δὲ τῇ ὑμετέρα γνώμης) μείναιμι ἂν ἐν τῇ πόλει, πραθεὶς δὲ ὑπὸ τῶνδε, εἰ ἀδίκως αλοίην, ἀποδραίην ἄν. τίνι γὰρ ἐπαρθέντα ἐλπίδι δε με συμπολιτεύεσθαι, ἢ τι με χρὴ διανοηθέντα ; εἰδότα μὲν τῶν ἀντιδίκων τὴν προθυμίαν, ἀπορῶντα δ ̓, ὅθεν χρὴ τῶν δικαίων τινὸς τυχῶν; περὶ πλείσε εν ποιησάμενοι τὸ δίκαιον, καὶ ἐνθυμηθέντες, ὅτι καὶ ὑπὲρ τῶν περιφανῶν ἀδικημάτων συγγνώμην ποιᾶσθε, τοὺς μηδὲν ἀδικήσαντας, διὰ τὰς ἔχθρας μὴ περιἴδητε αδίκως τοῖς μεγίσοις ατυχήμασι περιπεσόντας.

[ocr errors][merged small]
« ZurückWeiter »