Virgilius Restauratus : SEU MARTINI SCRIBLERI SUMMI CRITICI, CASTIGATIONUM IN ÆNEIDEM SPECIMEN. ZENEIDEM totam, amice lector, innumerabilibus pone mendis scaturientem, ad pristinum sensum revocabimus. In singulis fere versibus spuriæ occurrunt lectiones, in omnibus quos unquam vidi codicibus, aut vulgatis aut ineditis, ad opprobrium usque criticorum, in hunc diem existentes. Interea adverte oculos, et his paucis fruere. At si quæ sint in hisce castigationibus, de quibus non satis liquet, syllabarum quantitates, προλεγόμενα nostra libro ipsi præfigenda, ut consulas, moneo. I. SPECIMEN LIBRI PRIMI, Ver. I. ARMA virumque cano, Troja qui primus ab oris Litora. Multum ille et terris jactatus et alto, Arma virumque cano, Troje qui primus ab aris Littora Littora. Multum ille & terris vexatus, et alto Vi superûm Ab aris, nempe Hercai Jovis, vide lib. ii. ver. 512, 550-flatu ventorum Ecli, ut sequitur-latina certe littora cum Æneas aderat, lavina non nisi postea ab ipso nominata, lib. xii. ver. 193-jactatus terris non convenit. II. VER. 52. Et quisquis numen Junonis adoret ? Longe melius, quam, ut antea, numen, et proculdubio sic Virgilius. Fidumque vehebat Orontem. Fortemque vehebat Orontem. Non fidum, quia epitheton Achate notissimum Oronti nunquam datur. confirmatur ex sequentibus-Ast illum ter fluctus ibi dem torquet VI. VER. 122. Apparent rari nantes in gurgite vasto Arma virúm Armi bominum: ridicule antea arma virúm, quæ ex ferro conflata, quomodo possunt natare? VII. VER. 151. Atque rotis summas leviter perlabitur undas. Summas & leviter perlabi, pleonasmus est: mirifice altera lectio Neptuni agilitatem & celeritatem exprimit; simili modo noster de Camilla, En. xi. Illa vel intacte segetis per summa volaret, &c. hyperbolice. VIII. VER. 154. Jamque faces et saxa volant, furor arma ministrat. uti solent, instanti periculo-Faces facibus longe præstant, quid enim nisi fæces jactarent vulgus sordidum? IX. VER. 170. Fronte sub adversa scopulis pendentibus antrum, Sic malim, longe potius quam scopulis pendentibus: nugæ nonne vides versu sequenti dulces aquas ad potandum & sedilia ad discumbendum dari? in quorum usum ? quippe prendentium. F 2 X. VER. X. VER. 188. Tres littore cervos Prospicit errantes: hos tota armenta sequuntur A tergo Tres littore corvos Aspicit errantes: hos agmina tota sequuntur A tergo Cervi, lectio vulgata, absurditas notissima: hæc animalia in Africa non inventa, quis nescit? at motus & ambulandi ritus corvorum, quis non agnovit hoc loco? Littore, locus ubi errant corvi, uti noster alibi, Et sola in sicca secum spatiatur arena. Omen præclarissimum, immo et agminibus militum frequenter observatum, ut patet ex historicis. XI. VER. 748. Arcturum, pluviasque Hyades, geminosque Triones XII. VER. 631. Quare agite, O juvenes, tectis succedite nostris. Huic uni forsan potui succumbere culpa: Sic corriges, Huic uni [viro scil.] potui succumbere culpas ? Vox succumbere quam eleganter ambigua! LIBER SECUNDUS. VER. I. CONTICUERE omnes, intentique ora tenebant, Concubuere, quia toro Eneam vidimus accumbentem: quin et altera ratio, scil. conticuere & ora tenebant, tautologice dictum. In manuscripto perquam rarissimo in patris museo, legitur, ore gemebant; sed magis ingeniose quam vere. Satur Eneas, quippe qui jamjam a prandio surrexit: pater nihil ad rem. II. VER. 3. Infandum, regina, jubes renovare dolorem. Sic haud dubito veterrimis codicibus scriptum fuisse: quod satis constat ex perantiqua illa Britannorum cantilena vocata Chevy Chace, cujus autor hunc locum sibi ascivit in hæc verba, The child may rue that is unborn. III. VER. 4. Trojanas ut opes, et lamentabile regnum Trojanas ut oves et lamentabile regnum Mallem oves potius quam opes, quoniam in antiquissimis illis temporibus oves et armenta divitiæ regum fuere. Vel fortasse oves Paridis innuit, quas super Idam nuperrime pascebat, et jam in vindictam pro Helenæ raptu, a Menelao, Ajace [vid. Hor. Sat. ii. 3.] aliisque ducibus, merito occisas. F 3 IV. VER. |